دیفنوکسیلات
Diphenoxylate
طبقه بندی مارتیندل
داروهای گوارشی
درمان اسهال
اسهال یک مکانیسم طبیعی بدن است برای دفع مواد سمی از دستگاه گوارش و در اثر شرایط مختلفی اسهال ایجاد شود. عوامل میکروبی – ویروسی ٬ تک یاخته ای٬ عوارض دارویی و غذایی و حتی استرس ممکن است باعث بروز اسهال شود.کاهش حرکات گوارشی می تواند بالقوه خطرناک باشد چون ممکن است بدن نتواند سموم خطرناک را دفع کند و با حبس عامل ایجاد کننده اسهال در واقع مواد سمی وارد جریان خون شود. بنابر این تشخیص علت اسهال موضوع بسیار مهمی است که نیاز به معاینه دقیق توسط پزشک دارد و تجویز داروی ضد باکتری – ضد ویروس و یا ضد آمیب بر عهده پزشک است. مصرف دیفنوکسیلات بدون بر طرف کردن علت بیماری فقط با کاهش حرکات دستگاه گوارش دفع مایعات بدن را کاهش می دهد.
در صورت وجود اسهال خونی و یا اسهال همراه با تب نباید دیفنوکسیلات استفاده شود. اگر اسهال ۴۸ ساعت پس از مصرف دیفنوکسیلات برطرف نشده باشد باید به پزشک اطلاع دهید.
دیفنوکسیلات چیست؟
دیفنوکسیلات یک داروی ضد اسهال می باشد که با کاهش حرکات گوارشی و کنترل حرکات دفعی ، به کنترل اسهال کمک می کند .
از آن جا که این دارو از مشتقات داروهای اپیوئیدی ( مانند ترياك) می باشد ، جهت جلوگیری از سو ٔ مصرف آن ، در فرم خوراکی ساخته شده از این دارو ، از داروي آتروپین با مقدار كم نیز استفاده شده است . آتروپین موجود در قرص ، در صورت مصرف بیش از حد این دارو ، منجر به عوارضی همچون تپش قلب و بی قراری می شود که احتمال بروز این عوارض در صورت مقدار مصرف مجاز جهت درمان اسهال بسیار کم می باشد .
پیش از مصرف دیفنوکسیلات
-در صورت سابقه ی هرگونه حساسیت به داروی ضد اسهال ، آتروپین ، داروهای آرامبخش و هرگونه داروی دیگر به پزشک اطلاع دهید .
-در صورتی که اسهال همراه با تهوع ، استفراغ ، تب و بی حالی بود به علت این که ممکن است عامل بیماری شما عفونت باشد ، مصرف داروی ضد اسهال ممکن است موجب گسترش عفونت در بدن شود لذا پیش از مصرف دارو ، به پزشک مراجعه نمایید .
-از آنجا که این دارو بر روی سیستم عصبی تاثیر دارد،مصرف آن باید به صورت مداوم و تحت نظر پزشک باشد.اگرچه ممکن است در چند هفته ی ابتدایی درمان احساس بهبودی در شما ایجاد نشود،با این حال درمان خودرا ادامه دهید و طبق برنامه ی منظم به پزشک خود مراجعه کنید و همچنین برای بهبود روند درمان کلیه ی مشکلات و مسائل خودرا از پزشک یا داروساز خود سوال بفرمایید .
-در صورتی که اسهال طولانی مدت و بیشتر از ۴۸ ساعت ادامه پیدا کرد به پزشک مراجعه نمایید .
-در صورتی که سابقه ی مشکلات کبدی و زردی پوست یا چشم ، به پزشک خود اطلاع دهید .
-در صورتی که در ۲ یا ۳ هفته ی اخیر ، از داروی آنتی بیوتیک استفاده نموده اید به پزشک خود اطلاع دهيد.
-در صورت سابقه ی مشکلات کلیوی ، گوارشی ( مانند زخم معده ، کرون و سایر بیماری های التهابی روده ، مشکلات چشمی مانند گلوکوم ( آب سیاه) ، تپش قلب ومشکلات قلبی ، اختلالات تیروئید ، مشكلات پروستات و و بیماری های تنفسی به پزشک خود اطلاع دهید .
-در صورت بارداری یا اقدام به بارداری و شیردهی پزشک خود را مطلع نمایید.
نحوه ی مصرف دیفنوکسیلات
-مصرف این دارو در کودکان کمتر از ۲سال مجاز نمی باشد .
-دارو را دقیقاً طبق دستور پزشک خود مصرف نمایید و از افزایش مقدار مصرف دارو بدون نظر پزشک جداً خودداری نمایید .
-در صورت مصرف دارو برای اطفال ، به دقت مقدار مصرف را اندازه گیری نمایید و در صورت مصرف ناخواسته ی بیش از حد دارو ، سریعا با مرکز کنترل مسمومیت یا اورژانس تماس بگیرید. مسمومیت با این دارو ممکن است موجب مشکلات تنفسی و مغزی شود .
-دارو را همراه با یک لیوان کامل آب میل کنید به علت اینکه با ابتلا به اسهال بدن شما آب و املاح زیادی از دست می دهد ، علاوه بر مصرف این دارو از آب و مایعات به مقدار کافی استفاده نمایید و در صورت لزوم از محلول های تقویتی ( مانند اُ آر اِس ) جهت جایگزینی املاح از دست رفته استفاده نمایید .
-در صورتی که در ۴۸ ساعت نخست درمان با این دارو ، علائم شما بهبود نیافت یا وخیم تر شد ، به پزشک خود اطلاع دهید .
-در صورت فراموش كردن مصرف يك نوبت دارو بلافاصله پس از يادآوري آن را مصرف كنيد مگر آنكه زمان ياد آوري به نوبت مصرف بعدي دارو نزديك باشد.در اين شرايط نوبت فراموش شده را مصرف نكنيد و نوبت بعدي را در زمان خودش مصرف كنيد اما به هيچ وجه مقدار مصرف دارو را دوبرابر نكنيد.
توصیه های دیفنوکسیلات
-در صورت مصرف ناخواسته ی بیش از حد دارو خصوصاً در کودکان ، ممکن است فرد دچار مشکلات تنفسی و حتی آسیب مغزی تهدید کننده ی حیات گردد. لذا در صورت شک به مصرف ناخواسته ی این دارو سریعاً به مرکز کنترل مسمومیت یا اورژانس اطلاع دهید .
-مصرف الکل و فرآورده های الکلی ، احتمال بروز عوارض این دارو را افزایش می دهد .
-مصرف داروی سرماخوردگی ، ضد حساسیت ، خواب آور ، آرامبخش ، شل کننده ی عضلانی ، ضد تشنج ، ضد افسردگی یا اضطراب موجب تقویت اثر خواب آوری این دارو می شود لذا در مورد مصرف همزمان این دارو با داروهای نام برده ، حتماً با پزشک خود مشورت نمایید .
-در صورت درمان با این دارو از فعالیت زیاد در هوای گرم و فعالیت هایی که منجر به از دست دادن آب بدن می شوند ، خودداری نمایید و مایعات به مقدار کافی مصرف کنید .
عوارض شایع دیفنوکسیلات
_ در صورت مشکلات تنفسی،و هرگونه علائم حساسیت دارویی (مانند ورم صورت و دهان) به پزشک خود مراجعه نمایید.
-در صورت بروز علائمی مانند معده درد شدید و شدید تر شدن اسهال، اسهال خونی یا آبکی، بی حسی دست و پا ها ، تغییر در خلق و خو، گیجی و افکار غیر معمول، ضربان قلب نامنظم و کاهش حجم ادرار یا عدم دفع ادرار، این دارو را قطع و به پزشک خود مراجعه نمایید .
-خواب آلودگی، خستگی، سرگیجه و مشکلات بینایی مانند تاری دید از عوارض این دارو می باشد لذا تا زمانی که اثر دارو از بین نرفته از رانندگی و کارهایی که نیاز به تمرکز و احتیاط دارند خودداری نمایید .
-احساس خستگی از عوارض مصرف این دارو می باشد.
_در صورت احساس تهوع ناشی از مصرف این دارو ،مصرف غذاهای سبک و ساده و پرهیز از غذاهای پرچرب و پر ادویه این مشکل را برطرف می سازد.
***مشاهده و خرید داروهای گیاهی موثر در ناراحتی های گوارشی از داروخانه اینترنتی (کلیک کنید):
زخم معده-رفلاکس
یبوست
اسهال
دل پیچه-نفخ
روده تحریک پذیر
موارد مصرف دیفنوکسیلات
تركيب ديفنوكسيلات و آتروپين به صورت كمكي در درمان علامتي اسهال هاي مزمن و حاد و همچنين كوليت اولسرز خفيف و مزمن مصرف مي شود.
مکانیسم اثر دیفنوکسیلات
ديفنوكسيلات احتمالاً به صورت موضعي و مركزي باعث مهار حركات دودي روده مي شود. آتروپين كه عمدتاً به دليل جلوگيري از سوءاستفاده دارويي به اين فرآورده اضافه مي گردد، داراي خاصيت ضد موسكاريني مي باشد.
فارماکوکینتیک دیفنوکسیلات
متابوليسم ديفنوكسيلات كبدي است و متابوليت اصلي دارو نيز اثري مشابه خود دارو دارد. نيمه عمر ديفنوكسيلات 5/2 ساعت و نيمه عمر متابوليت آن در حدود 12 ساعت است. زمان لازم براي شروع اثر يك ساعت و مدت اثر آن 4-3 ساعت مي باشد. دفع دارو از طريق مدفوع و كليه است.
منع مصرف دیفنوکسیلات
در اسهال شديد ناشي از كوليت اولسراتيو يا ناشي از كوليت پسودو ممبران نبايد مصرف شود.
عوارض جانبی دیفنوکسیلات
* سایر عوارض (درصد نامشخص): قلبی عروقی: گرگرفتگی، تاکی کاردی سیستم اعصاب مرکزی: گیجی، افسردگی، سرگیجه، خواب آلودگی، سرخوشی، توهم، سردرد، هایپرترمی، لتارژی، کسالت، کرختی، بی قراری، سدیشن پوستی: خارش، کهیر، خشکی پوست گوارشی: درد شکمی، بی اشتهایی، تورم لثه، تهوع، پانکراس، فلج ایلئوم، مگاکولون توکسیک، استفراغ، خشکی دهان ادراری تناسلی: احتباس ادرار ازدیاد حساسیت: آنافیلاکسی، آنژیوادم
تداخلات دارویی دیفنوکسیلات
*مشخصات کلی تداخلات: • جزء دیفنوکسلات: -تشدید اثرات آنتی کولینرژیک به دلیل داشتن اثرات شبه آنتی کولینرژیک - تشدید اثرات تضعیف‌کننده CNS • جزء آتروپین: -تشدید اثرات آنتی کولینرژیک - اثر بر نتایج تست تشخیصی هورمون رشد تداخلات رده X (پرهیز): آکلیدینیوم، آزلاستین (بینی)، برومپریدول، سیمتروپیوم، دی سولفیرام، الوکسادولین، گلیکوپیرولات (استنشاقی)، گلیکوپیرونیوم (موضعی)، ایپراتروپیوم (استنشاقی)، لووسولپرید، ماسیمورلین، متوتری‌مپرازین، مهارکننده‌های مونوآمینواکسیداز، اورفنادرین، اوگزاتومید، اوکسوممازین، پارالدهید، پتاسیم کلراید، پتاسیم سیترات، پراملینتید، روفناسین، تالیدومید، تیوتروپیوم، اومکلیدینیوم کاهش اثرات داروها توسط دیفنوکسیلات: مهارکننده‌های استیل کولین استراز، عوامل معده روده ای (پروکینتیک)، ایتوپراید، لووسولپرید، ماسیمورلین، نیتروگلیسیرین، سکرتین، سینکالید کاهش اثرات دیفنوکسیلات توسط داروها: مهارکننده‌های استیل کولین استراز افزایش اثرات داروها توسط دیفنوکسیلات: اتانول، آمزینیوم، عوامل آنتی کولینرژیک، آزلاستین (بینی)، بلونانسرین، برکسانولون، بوپرنورفین، سیمتروپیوم، کلوزاپین، داروهای تضعیف‌کننده CNS، الوکسادولین، افدرین (سیستمیک)، فلونیترازپام، گلوکاگون، گلیکوپیرولات (استنشاقی)، متوتری‌مپرازین، متی‌روسین، میرابگرون، مهارکننده‌های مونوآمینواکسیداز، آگونیست های اپیوئیدی، اورفنادرین، اکسی کدون، پارالدهید، پیریبدیل، پتاسیم کلراید، پتاسیم سیترات، پرامی‌پکسول، راموسترون، روفناسین، ریتودرین، روپینیرول، روتیگوتین، سوورکسانت، تالیدومید، دیورتیک های تیازیدی و مشابه تیازیدی، تیوتروپیوم، توپیرامات، زولپیدم افزایش اثرات دیفنوکسیلات توسط داروها: آکلیدینیوم، آلیزاپرید، آمانتادین، محصولات حاوی سم بوتولونیوم، بریمونیدین (سطحی)، بروموپرید، برومپریدول، کانابیدیول، ماری‌جوانا (شاهدانه)، کلرال بتائین، کلرمتیازول، کلرفنسین کاربامات، دایمتیندن (موضعی)، دی سولفیرام، دوکسیلامین، درونابینول، دروپریدول، اس کتامین، گلیکوپیرونیوم (موضعی)، هیدروکسی‌زین، ایپراتروپیوم (استنشاقی)، گیاه کاوا، لمبورکسانت، لیسورید، لوفکسیدین، منیزیم سولفات، متوکلوپرامید، میانسرین، مینوسیکلین (سیستمیک)، نابیلون، اوگزاتومید، اوکسوممازین، پرامپانل، پراملینتید، روفینامید، سدیم اکسیبات، تتراهیدروکانابینول، تتراهیدروکانابینول و کانابیدیول، تری‌مپرازین، اومکلیدینیوم تداخل با غذا: ذکر نشده است.
هشدار ها دیفنوکسیلات
1. كودكان و بيماران سالخورده، به ضعف تنفسي ناشي از ديفنوكسيلات حساستر هستند. 2. در افراد مبتلا به دهيدراتاسيون و مبتلا به اسهال ناشي از ميكروارگانيسم ها با احتياط فراوان مصرف گردد.
توصیه های دارویی دیفنوکسیلات
1. در صورت بروز تحريك معده همراه غذا مصرف شود. 2. در صورت مصرف طولاني مدت، احتمال وابستگي به دارو وجود دارد. مصرف طولاني مدت اين دارو، فقط در صورت بهبود علايم باليني بيماري و زير نظر پزشك بايد صورت گيرد. 3. به دليل بروز خواب آلودگي يا سرگيجه از انجام كارهايي كه نيازمند دقت هستند از جمله رانندگي، خودداري گردد.
| کد ژنریک | نام فارسی | نام انگلیسی |
|---|---|---|
| 00457 | قرص دیفنوکسیلات | DIPHENOXYLATE 2.5MG TAB |
| نام انگلیسی | نام فارسی | شکل دارویی | دوز | نحوه استفاده | پایه | کد ATC |
|---|---|---|---|---|---|---|
| DIPHENOXYLATE | دیفنوکسیلات | TABLET | 2.5 mg | ORAL | DIPHENOXYLATE HYDROCHLORIDE 2.5 mg | A07DA01 |
مصرف در بارداری
گروه C
در شرايط خاص و نظارت ويژه پزشك قابل استفاده است: مطالعات حیوانی مواردی از عارضه جانبی برای جنین نشان داده است و مطالعات انسانی به اندازه کافی در دست نیست. منافع دارو در مقابل خطرات احتمالی، تعیین کننده مصرف یا عدم مصرف این دارو در دوران بارداری است.
دیدگاهی وجود ندارد!