آیوپانوئیک اسید

موارد مصرف آیوپانوئیک اسید

این فرآورده برای پرتونگاری کیسه صفرا فقط در مواردی به کار می رود که تشخیص بعد از التراسونوگرافی غیر قطعی باشد. همچنین برای درمان بیماری گریوز در صورتی که درمان های رایج منع مصرف داشته یا تصحیح سریع تیروتوکسیکوز لازم باشد، می توان از این دارو استفاده کرد. این فرآورده برای نمایان سازی مجرای صفراوی نیز به کار می رود.

مکانیسم اثر آیوپانوئیک اسید

ترکیبات آلی ید در هنگام عبور از مجاری مختلف بدن با جذب اشعه X باعث تشخیص ساختار بافت مورد نظر می شوند. شدت جذب اشعه به غلظت ید بستگی دارد. از اثرات دیگر این دارو مهار تبدیل محیطی T4 به T3 و کاهش ترشح هورمون تیروئید در بیماری پرکاری غده تیروئید گریوز می باشد.

فارماکوکینتیک آیوپانوئیک اسید

این دارو به خوبی جذب می شود، ولی در صورت عدم وجود املاح صفراوی جذب ضعیفی دارد. متابولیسم دارو کبدی و دفع آن از طریق کلیه می باشد. زمان ایجاد غلظت حداکثر 14-19 ساعت می باشد. در طی 24 ساعت 33% دارو از بدن حذف می شود.

منع مصرف آیوپانوئیک اسید

بیماری پیشرفته کبدی- کلیوی، نارسائی شدید کلیه و کبد و حساسیت به مواد حاجب یددار از موارد منع مصرف دارو می باشد.

عوارض جانبی آیوپانوئیک اسید

واکنشهای آلرژیک کاذب، اسهال، تهوع و استفراغ، اسپاسم یا کرامپ های شکمی، دفع ادرار دردناک، سرگیجه و سردرد از عوارض جانبی این دارو می باشند.

تداخلات دارویی آیوپانوئیک اسید

این دارو دفع کبدی مگلومین یدوپامید را کاهش می دهد. در صورت مصرف همزمان با داروهای اوروگرافی نیز سمیت کلیوی (مخصوصاً در بیماران با اختلالات کبدی یا کلیوی) افزایش می یابد. مصرف همزمان این دارو با کلستیرامین موجب کاهش تأثیر دارو بر نمایان سازی کیسه صفرا می شود.

هشدار ها آیوپانوئیک اسید

1- در صورت سابقه حساسیت به پنی سیلین، آلرژی، یا آسم، احتمال بروز واکنشهای آنافیلاکتیک در بیماران افزایش می یابد. 2- به علت اثر اسموتیک این دارو در دفع و از دست رفتن آب از طریق ادرار در شیرخواران، خردسالان، یا بیماران سالخورده، به خصوص در صورت ابتلای به پرادراری، کم ادراری، دیابت یا کاهش قبلی آب بدن ممکن است بدتر شود. 3- در صورت افزایش غلظت اسیداوریک خون، ممکن است این دارو احتمال بروز سنگهای اسیداوریک و کاهش فعالیت کلیوی را افزایش دهد. لذا مصرف کافی مایعات و قلیائی سازی ادرار در این بیماران توصیه می شود. 4- مصرف این دارو در بیماران مبتلا به بیماریهای عروق کرونر ممکن است خطر افت فشار خون، کاهش ضربان قلب و عدم کفایت حاد عروق کرونر را موجب شود. 5- به دلیل احتمال طوفان تیروئیدی، مصرف این دارو در بیماران هیپرتیروئیدی باید با احتیاط صورت گیرد.

توصیه های دارویی آیوپانوئیک اسید

1- در صورت اختلالات گوارشی مثل بیماریهای التهابی روده کوچک و سوءجذب و یا کوتاهی روده کوچک ممکن است جذب و تأثیر دارو کاهش یابد. 2- انسداد مجرای کبدی یا مجرای سیستیک موجب می شود عبور دارو به داخل کیسه صفرا مسدود شده و نمایان سازی انجام نشود. 3- پس از مصرف این دارو احتمال بروز تداخل در آزمایشات و تصویربرداری غده تیروئید وجود دارد. 4- این دارو باعث ایجاد نتایج مثبت کاذب در آزمایش تجزیه ادرار و افزایش دفع ادراری اسیداوریک می شود. 5- این دارو باید شب قبل از روز آزمایش بعد از شام (غذای چرب) همراه با آب مصرف شود. همچنین مایعات زیادی برای جلوگیری از دهیدراتاسیون مصرف شود. بعد از مصرف دارو از خوردن و آشامیدن ( به جز آب) باید خودداری شود. 6- تجویز گلوکوکورتیکوئیدها و آنتی هیستامین ها به منظور کاهش بروز شدت واکنشهای شدید در بیماران پر خطر (مثل آسم، سابقه آلرژی یا حساسیت به پنی سیلین، دهیدراتاسیون) توصیه می شود. 7- قطع موقتی شیردهی (حداقل 24 ساعت) بعد از تجویز دارو توصیه می شود.