متوکلوپرامید

موارد مصرف متوکلوپرامید

متوكلوپراميد در درمان تهوع و استفراغ ناشي از جراحي يا شيمي درماني، برگشت محتويات معده به مري، آهسته بودن تخليه معده، جلوگيري از پنوموني ناشي از آسپيراسيون، سردرد عروقي، سكسكه مقاوم و فلج معده ديابتيك مصرف مي شود.

مکانیسم اثر متوکلوپرامید

متوكلوپرآميد احتمالاً شل شدن عضلات صاف معدي ناشي از دوپامين را مهار مي كند و بنابراين باعث تقويت اثرات كولينرژيك مي شود. اثرات ضدتهوع دارو ناشي از افزايش آستانه فعاليت گيرنده هاي شيميايي (CTZ) مي باشد.

فارماکوکینتیک متوکلوپرامید

جذب متوكلوپراميد از دستگاه گوارش سريع است. متابوليسم آن كبدي و نيمه عمر دارو 6-4 ساعت است. زمان شروع اثر دارو از راه خوراكي 60-30 دقيقه، تزريق عضلاني 15-10 دقيقه و تزريق وريدي 3-1 دقيقه است. طول اثر دارو 2-1 ساعت است و دفع آن عمدتاً كليوي است.

منع مصرف متوکلوپرامید

در صورت ابتلا بيمار به صرع، ‌خونريزي گوارشي، انسداد مكانيكي يا پرفوراسيون مجراي گوارش يا فئوكروموسيتوم نبايد مصرف شود.

عوارض جانبی متوکلوپرامید

* سایر عوارض (درصد نامشخص): قلبی عروقی: بلاک دهلیزی بطنی، برادی کاردی، نارسایی قلبی، گرگرفتگی (به دنبال دوز بالای وریدی)، افزایش فشارخون، افت فشارخون، تاکی کاردی فوق بطنی سیستم اعصاب مرکزی: خواب آلودگی، واکنش دیستونی،‌ بی حالی، بی قراری، خستگی، سردرد، سرگیجه، خواب آلودگی، آکاتیزیا (بی قراری حرکتی)، گیجی، افسردگی، پارکیسنون ناشی از دارو، توهم (نادر)، بی خوابی، سندروم نورولپتیک بدخیم (نادر)، تشنج، افکار خودکشی، دیس کینزی تاردیو (حرکات مکرر غیرارادی) پوستی: راش پوستی، کهیر غدد درون ریز و متابولیسم: آمنوره، احتباس آب، گالاکتوره، ژینکوماستی، افزایش پرولاکتین خون، پورفیری گوارشی: تهوع، استفراغ، اسهال ادراری تناسلی: ضعف جنسی، تکرر ادرار، بی اختیاری ادرار هماتولوژی و انکولوژی: آگرانولوسیتوز، لکوپنی، مت هموگلوبینمی، نوتروپنی، سولف هموگلوبینمی (سبز شدن رنگ خون) کبدی: سمیت کبدی (نادر) ازدیاد حساسیت: آنژیوادم (نادر)، واکنش ازدیاد حساسیت عصبی، عضلانی و اسکلتی: اسپاسم حنجره (نادر) چشمی: اختلالات بینایی تنفسی: برونکواسپاسم، ادم حنجره (نادر)

تداخلات دارویی متوکلوپرامید

*مشخصات کلی تداخلات: - سوبسترای CYP2D6 - تشدید اثرات کولینرژیک - تشدید اثرات تضعیف‌کننده CNS - آنتاگونیست های دوپامین - تشدید اثرات خارج هرمی - تشدید هایپرپرولاکتینمی (قوی) - تشدید اثرات هیپو دوپامینرژیک تداخلات رده X (پرهیز): داروهای ضد پارکینسون (آگونیست دوپامین)، داروهای ضد سایکوز، کابرگولین، دروپریدول، مهارکننده‌های مونوآمینواکسیداز، پرومتازین، ریواستیگمین، تترابنازین، تری‌متازیدین کاهش اثرات داروها توسط متوکلوپرامید: داروهای ضد پارکینسون (آگونیست دوپامین)، آتوواکون، کابرگولین، فسفومایسین، پوساکونازول، کیناگولید کاهش اثرات متوکلوپرامید توسط داروها: داروهای آنتی کولینرژیک، کابرگولین، پگ اینترفرون آلفا-2b افزایش اثرات داروها توسط متوکلوپرامید: داروهای ضد سایکوز، داروهای تضعیف‌کننده‌ CNS، سیکلوسپورین (سیستمیک)، لووسولپرید، بی‌حس کننده‌های موضعی، میواکوریوم، مهارکننده‌های مونوآمینواکسیداز، پریلوکائین، پرومتازین، سیرولیموس، سدیم نیتریت، سوکسینیل کولین، تاکرولیموس (موضعی)، تترابنازین، تیوپنتال، تری‌متازیدین افزایش اثرات متوکلوپرامید توسط داروها: آجمالین، مهارکننده‌های متوسط وقوی CYP2D6، داپسون (موضعی)، دئوتترابنازین، دروپریدول، لومفانترین، متی‌روسین، نیتریک اکسید، پگ اینترفرون آلفا-2b، ریواستیگمین تداخل با غذا: ذکر نشده است.

هشدار ها متوکلوپرامید

1. در صورت عيب شديد كار كليه يا كبد بايد با احتياط مصرف شود. 2. در صورت عيب شديد كار كليه يا كبد مقدار مصرف دارو بايد به حدود نصف كاهش يابد. 3. احتمال بروز عوارض اكستراپيراميدال در كودكان و سالخوردگان وجود دارد.

توصیه های دارویی متوکلوپرامید

1. تزريق وريدي متوكلوپراميد بايد به آهستگي و طي 2-1 دقيقه انجام شود. 2. شكل خوراكي دارو بايد 30 دقيقه قبل از هر وعده غذا و موقع خواب مصرف شود.