ویتامین آ

ویتامین A یا رتینول
ویتامین آ یک ویتامین محلول در چربی است که در کبد ذخیره می شود و برای بسیاری از عملکردهای بدن از جمله بینایی ، تقویت سیستم ایمنی بدن ، تولید مثل و سلامتی پوست حائز اهمیت است.  
در مواد غذایی دو نوع ویتامین  A وجود دارد: ویتامین A از قبل ساخته شده و پیش ساز ویتامین A که در بدن به ویتامین A تبدیل می شود. 
ویتامین A معمولاً از منابع غذایی حیوانی تأمین می شود ، اما ما می توانیم آن را از برخی غذاهای گیاهی که ترکیباتی به نام کاروتنوئید دارند نیز تهیه کنیم.

کاروتنوئید چیست؟
کاروتنوئیدها فیتون های غذایی هستند که در مقادیر مختلفی در سبزیجات و میوه های قرمز ، سبز ، زرد و نارنجی رنگ یافت می شوند. 
انواع مختلفی از کاروتنوئیدها با عملکردهای مختلف در بدن وجود دارند. به عنوان مثال ، برخی از کاروتنوئیدها (مانند بتاکاروتن) می توانند در بدن به ویتامین A تبدیل شوند.

ویتامین A در چیست؟
 ویتامین آ همان رتینول است که در گوشت قرمز ، ماهی ، تخم مرغ و لبنیات وجود دارد.
 از طرف دیگر بدن کاروتنوئیدهای موجود در گیاهان را به ویتامین A تبدیل می کند.

ویتامین A برای چه استفاده می شود؟
ویتامین A برای رشد و نمو در بدن ضروری است.
در سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با عفونت ها استفاده می شود.
در چشم برای تولید مواد ناقل شیمیایی مورد استفاده در دیدرنگی ( سلول های مخروطی چشم ) و دید در نور کم (سلول های استوانه ای) استفاده می شود. همچنین برای حفظ سلامتی برخی از اجزای چشم (مانند قرنیه) ضروری است.
ویتامین آ برای خانم های باردار از اهمیت زیادی برخوردار است ، زیرا برای رشد مغز ، دست  و پا ، قلب ، چشم و گوش جنین ضروری است. در خانمهای باردار اصولا کمبود ویتامین A  در اواخر دوره بارداری اتفاق می افتد. زمانی که وزن جنین در حال افزایش است و سلول های بدن در حال تکمیل شدن هستند ، نیاز کودک به ویتامین A بیشتر می شود و احتمال شب کوری  و خطر مرگ افزایش می یابد. با این حال ، مصرف ویتامین آ بیش از حد در بارداری می تواند باعث نقایص نوزاد در هنگام تولد شود.

آیا مصرف بیش از حد ویتامین A مشکلی ایجاد می کند؟
اگر به طور مرتب بیش از 1.5 میلی گرم ویتامین آ در روز مصرف شود ، ممکن است به دلیل سطح بالای ویتامین A بدن دچار مشکل شود.
مسمومیت با ویتامین A در کوتاه مدت (به عنوان مثال 150 میلی گرم به طور همزمان) می تواند باعث تهوع و استفراغ ، سردرد و برخی از مشکلات سیستم عصبی شود.
مصرف بسیار زیاد ویتامین A در مدت زمان طولانی می تواند باعث بروز مشکلاتی از جمله زبری پوست ، خشکی موها و بزرگی کبد شود. همچنین ممکن است استخوان ها را تضعیف کرده و خطر شکستگی را افزایش دهد.
مقادیر بالای ویتامین آ در خانمهای باردار نیز ممکن است باعث سقط جنین یا نقص عضو در هنگام تولد شود. بنابراین به خانم هایی که باردار هستند (یا ممکن است باردار شوند) توصیه می شود مکمل ویتامین A و منابع بیش از حد این ویتامین ( مانند جگر) را مخصوصا در چند هفته اول بارداری بسیار با احتیاط و تحت نظر پزشک مصرف کنند. 
مصرف مقادیر زیاد بتاکاروتن یا سایر اشکال پروویتامین A می تواند پوست را به رنگ زرد-نارنجی تبدیل کند ، اما این شرایط خطری را برای بدن ایجاد نمی کند. دریافت زیاد بتاکاروتن باعث نقص هنگام تولد یا سایر عوارض جدی دیگر ناشی از دریافت بیش از حد ویتامین A از پیش ساخته شده نمی شود.

بدن چه مقدار ویتامین A در هر روز نیاز دارد ؟
مقدار توصیه شده مصرف روزانه ویتامین A در بزرگسالان 0.7 میلی گرم (2300 IU) برای آقایان و 0.6 میلی گرم  (2000IU ) برای خانمها است. یک رژیم غذایی سالم که شامل برخی از غذاهای ذکر شده است ( مانند گوشت قرمز ، ماهی ، تخم مرغ و لبنیات و در سبزیجات و میوه های قرمز ، سبز ، زرد و نارنجی رنگ ) ، برای بزرگسالان سالم کافی است و در این صورت آنها نیازی به مصرف مکمل های ویتامین A ندارند.
زنان باردار باید کمی بیشتر از این غذاها مصرف کنند. زنان شیرده روزانه حدود 1.3 میلی گرم ویتامین A نیاز دارند. شیر مادر تمام ویتامین A مورد نیاز نوزادان را تأمین می کند.
ویتامین A اضافی در بدن قابل ذخیره است. بنابراین ، لازم نیست هر روز مقدار پیشنهادی ویتامین آ مصرف شود.